Spis treści
Kawa bezkofeinowa, powszechnie znana jako decaf coffee, to kawa, która została pozbawiona większości kofeiny – nawet do 99,9% w niektórych przypadkach. Jednak sposoby, w jaki kofeina jest usuwana, różnią się między sobą. W tym artykule przybliżymy Wam proces usuwania kofeiny z ziaren kawy.
Czym jest kofeina i jaki ma wpływ na organizm?
Kofeina, będąca alkaloidem z grupy metyloksantyn, jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych i spożywanych stymulantów na świecie. Wpływ kofeiny na organizm ludzki jest złożony i obejmuje aspekty zarówno fizjologiczne jak i psychologiczne. Po spożyciu kofeiny, jej działanie wiąże się z blokowaniem receptorów adenozyny w mózgu, co prowadzi do stymulacji centralnego układu nerwowego. Efektem tego jest zwiększone pobudzenie, poprawiona koncentracja, zmniejszone uczucie zmęczenia oraz poprawa wydajności poznawczej.
Kofeina ma także zdolność do stymulowania układu współczulnego, co prowadzi do zwiększonego uwalniania adrenaliny. Ten efekt mobilizujący organizm może zwiększać poziom energii i poprawiać wydolność fizyczną. Ponadto, kofeina wykazuje zdolność do zwiększenia przepływu krwi przez naczynia krwionośne mózgu oraz pobudza produkcję neuroprzekaźników, takich jak dopamina czy noradrenalina, co może przyczyniać się do poprawy nastraju i ogólnego samopoczucia.
Jednak warto zauważyć, że wpływ kofeiny na organizm człowieka jest indywidualny i może różnić się w zależności od wielu czynników, takich jak genetyka, tolerancja, dawka spożywanej substancji oraz czas spożycia. Ponadto, regularne spożywanie dużej ilości kofeiny może prowadzić do uzależnienia oraz wywoływać niepożądane skutki uboczne, takie jak nadmierne pobudzenie, problemy ze snem, zaburzenia żołądkowo-jelitowe czy wzrost ciśnienia krwi.
Kawa bezkofeinowa, w przeciwieństwie do tradycyjnej kawy zawierającej kofeinę, stanowi alternatywę dla osób wrażliwych na działanie tej substancji lub pragnących ograniczyć jej spożycie. Dzięki odpowiednim technikom usuwania kofeiny, kawa bezkofeinowa zachowuje bogaty smak i aromat, jednocześnie eliminując potencjalne negatywne skutki związane z nadmiernym pobudzeniem. Jest to szczególnie ważne dla osób, które pragną cieszyć się doznaniami związanymi z piciem kawy, bez obaw o wpływ na układ nerwowy czy sen.
Kawa bezkofeinowa i trudne początki
Można by pomyśleć, że gdy Ludwig Roselius wynalazł pierwszy proces dekofeinizacji w 1903 roku, wybrał najprostszą drogę i użył wody do usunięcia kofeiny z surowych ziaren kawy. Otóż nie, Roselius użył toksycznego benzenu, który faktycznie usunął kofeinę, ale także zatruł wielu ludzi, ponieważ jest to substancja rakotwórcza. W późniejszym czasie benzen został zastąpiony znacznie bezpieczniejszymi rozpuszczalnikami, takimi jak dichlorometan i octan etylu, które odparowują podczas procesu palenia kawy. Początek XX wieku nie był więc najlepszym czasem dla kawy bezkofeinowej.
Jak obecnie usuwa się kofeinę z kawy?
Na szczęście czasy dekofeinizacji przy użyciu trucizn minęły. Obecnie główne metody dekofeinizacji to użycie rozpuszczalnika (chlorku metylenu lub octanu etylu), Metoda CO2, a także procesy o nazwie „Swiss Water”, „Royal Water” oraz woda górska (Mountain Water). Wszystkie są skuteczne, ale niektóre są bardziej preferowane od pozostałych. Przyjrzyjmy się więc poszczególnym procesom.
- Metoda chlorku metylenu / octanu etylu
Metoda ta określana jest jako metoda bezpośredniego rozpuszczalnika (Direct Solvent Method). W tym procesie używa się chlorku metylenu lub octanu etylu do usunięcia kofeiny. Surowe ziarno kawy moczy się wodzie z dodatkiem rozpuszczalnika, który wiąże się z kofeiną. Aż do lat osiemdziesiątych XX wieku kawa poddawana temu procesowi była po prostu nazywana „kawą bezkofeinową”. Dopiero w 1980 roku wprowadzono na rynek proces „Swiss Water”, który nie wykorzystuje chemii do usunięcia kofeiny z ziaren kawy. Picie kawy pozbawionej kofeiny za pomocą rozpuszczalników jest bezpieczne, ponieważ odparowuje on podczas wypalania kawy.
Octan etylu pochodzący z owoców i/lub trzciny cukrowej stanowi podstawę do dekofeinizacji za pomocą tego rozpuszczalnika, to też proces ten często nazywany jest „naturalną dekofeinizacją”. Polega ona na tym, że zielone ziarna są zanurzane w roztworze wody i octanu etylu. Octan etylu łączy się z cząsteczkami kofeiny i usuwa je przez okres ośmiu godzin. Roztwór jest regularnie odzyskiwany, a proces powtarzany, aby zapewnić równomierne usunięcie kofeiny z partii kawy. Chociaż ten proces wydaje się być porządany, ponieważ wykorzystuje cukry owocowe, octan etylu może wpływać na smak kawy w filiżance, nadając mu lekko owocowy posmak.
- Metoda dwutlenku węgla
Ponieważ jest on naturalnie występujący i prawie nieograniczenie odnawialny, dwutlenek węgla (CO2) jest skutecznym i bezchemicznym sposobem do pozyskania kawy bezkofeinowej. Zielona kawa jest zanurzana w silnie sprężonym CO2, znanym jako ciekły dwutlenek węgla. Wydobytą kofeinę usuwa się następnie z CO2 za pomocą filtrów z aktywowanego węgla. Kawa przepuszczana przez ten proces charakteryzuje się aż 98% usuniętej kofeiny.
- Proces Swiss Water i Royal Water
Królową wśród kaw bezkofeinowych jest kawa poddana Swiss Water Process, która smakuje równie bogato i intensywnie jak jej pełno-kofeinowy odpowiednik, ale nie wykorzystuje żadnych substancji chemicznych do usunięcia kofeiny z ziaren. Proces Swiss Water jest pierwszym tego rodzaju w świecie kaw bezkofeinowych i opiera się wyłącznie na czystej wodzie i opatentowanym ekstrakcie z zielonej kawy („Green Coffee Extract”, w skrócie GCE). Oprócz doskonałego smaku, ten proces jest samowystarczalny i nie pozostawia praktycznie żadnych produktów ubocznych. Polega on na tym, że po oczyszczeniu, zielona kawa jest moczona w wodzie, aby ją oczyścić oraz „otworzyć”. Następnie ziarna spotykają się z ekstraktem GCE, który jest roztworem czystej wody i związków zapachowych i smakowych z wcześniej zdekofeinizowanej kawy. Roztwór ten wymusza usunięcie z ziaren kawy kofeiny, która łączy się z ekstraktem. Gdy kawa posiada mniej niż 0,1% kofeiny, jest suszona i pakowana w worki jutowe o wadze od 50 do 70 kg. W przygotowaniu do kolejnej partii GCE jest oczyszczany z kofeiny za pomocą filtrów węglowych.
Podobnie działa także metoda Royal Water Process. Ta metoda również wykorzystuje czystą wodę i opatentowany roztwór rozpuszczalnych substancji zielonej kawy, które nie tylko delikatnie usuwają kofeinę, ale także zachowuje profil smakowy kawy. Po odpowiednim zmniejszeniu zawartości kofeiny, kawa jest suszona, pakowana i wysyłana do palarni. Pozostały roztwór jest następnie poddawany recyklingowi i używany ponownie.
- Mountain Water Process
Ostatnią na naszej liście jest metoda Mountain Water Process (skrót MWP), która, podobnie jak Swiss Water, używa czystej wody do delikatnego usuwania kofeiny. Zielona kawa jest moczona w wodach Pico de Orizaba, najwyższej góry w Meksyku. Krystalicznie czysta woda usuwa 99% kofeiny i nic więcej. Proces ten nie zmienia smaku, body i nut kawy charakterystycznych dla jej kraju pochodzenia.
Kawa bezkofeinowa - podsumowanie
Wraz z postępem technologicznym i coraz większą świadomością konsumentów, możliwości pozbawienia kawy ziarnistej kofeiny są coraz bardziej obiecujące. Metody dekofeinizacji oparte na wodzie, jak choćby Swiss Water Process, stanowią doskonałe przykłady naturalnych i smacznych rozwiązań dla miłośników kawy, którzy chcą uniknąć kofeiny.
Dekofeinizacja kawy to proces, który stale się rozwija. Badania nad nowymi technologiami i metodami nadal są w toku, mając na celu poprawę skuteczności oraz zachowanie jak największej ilości oryginalnego aromatu i smaku kawy. Dzięki temu, w przyszłości możemy spodziewać się jeszcze większego wyboru kaw bezkofeinowych o doskonałym smaku i wysokiej jakości.
Odkryj świat aromatów w naszej wyjątkowej palarni kawy!
Nasza palarnia kawy posiada bogaty wybór świeżo palonych kaw. Zapraszamy do odwiedzin naszego sklepu internetowego.
